Είδος που οι ερασιτέχνες της θάλασσας θεωρούν σαν το καλύτερο απ" όλα τα θηράματα.
Ο κόκκινος τόννος είναι ο καλύτερος μαχητής μεταξύ των ψαριών που οι ψαράδες πρέπει να γνωρίζουν.Η ζώνη στην οποία συναντιέται είναι πολύ εκτεταμένη και μπορούμε να τον βρούμε, τόσο στον Ατλαντικό όσο και στη Μεσόγειο, ενώ άλλα είδη τόννου συναντώνται παντού, δηλαδή σε θάλασσες εύκρατες ή ζεστές.
Μερικοί επιστήμονες έχουν διαφορετικές γνώμες από εκείνες άλλων μελετητών πάνω στη μετανάστευση του τόννου. Πάντως φαίνεται αποδειγμένο ότι αυτός ο μεγάλος κολυμβητής μετακινείται, σε μεγάλες αποστάσεις και πάνω σε αυτό το θέμα υπάρχουν πολλές αρκετά αξιόπιστες μαρτυρίες. Πράγματι, σημαδεύοντας τόννους μιας απομακρυσμένης περιοχής, παραδείγματος χάριν του Ατλαντικού, τυχαίνει να τους ψαρέψουν στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με στατιστικά συμβαίνει συχνά να πιαστούν τόννοι σε μέρη τελείως διαφορετικά από εκείνα που πιάστηκαν μια πρώτη φορά. Στη Μεσόγειο καμμιά φορά ψαρεύονται τόννοι που έχουν ξεφύγει από τους ψαράδες του Ατλαντικού και που έχουν ακόμα στο στόμα τους τα αγκίστρια, που αναγνωρίζονται σαν χαρακτηριστικά εκείνου του ωκεανού.Βέβαια είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσουμε ένα τόννο της Αμερικής, που ταξιδεύει στον Ατλαντικό προς τις Αμερικάνικες ακτές, από ένα τόννο της Ευρωπαϊκής Μεσογείου. Αυτή η δυσκολία πάντως, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, δεν θα έπρεπε να μας φέρνει σε λάθη όπως π.χ. να θεωρούμε ικανούς τους τόννους να διασχίζουν τον ωκεανό ή να μεταναστεύουν στις θάλασσες τις πιο κοντινές σε μας.Όπως έχουμε εξ' άλλου δει οι μεταναστεύσεις οφείλονται σε διάφορες μεταβολές του περιβάλλοντος ή στην ανάγκη των ψαριών να βρουν νέα και πιο πλούσια τροφή ή (για ότι αφορά πάντα τις συνθήκες του περιβάλλοντος) καθορίζονται επίσης οπό τις αλλαγές της θερμοκρασίας και από άλλες φυσικές αιτίες.
Τα ρεύματα που γνωρίζουμε στον Ατλαντικό ωκεανό δεν έχουν παρ" όλα αυτά την κατάλληλη ένταση και φορά για να προκαλέσουν την μετακίνηση των αποδημητικών τόννων σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Με άλλα λόγια το πιθανό είναι ότι οι τόννοι των Αμερικανικών ακτών του Ατλαντικού μετακινούνται κατά μήκος των ίδιων ακτών και είναι παρ" όλο που μοιάζουν στη μορφή, στις συνήθειες και στα χαρακτηριστικά των Ευρωπαϊκών είδη καθαρά Αμερικάνικα. Το ίδιο μπορούμε να πούμε για τους τόννους του Ειρηνικού, οι οποίοι σε λίγα διαφέρουν από τους Ευρωπαϊκούς και Ατλαντικούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι τόννοι του Ειρηνικού κόκκινοι ή άσπροι μεταναστεύουν στον Ατλαντικό ή τη Μεσόγειο. Είναι βέβαιο ότι οι τόννοι μετακινούνται και συγκεντρώνονται ανάλογα με τις σεξουαλικές τους ανάγκες, γι αυτό σε προκαθορισμένες εποχές του χρόνου και κυρίως στην αρχή του καλοκαιριού, βρίσκουν τις κατάλληλες συνθήκες για την αναπαραγωγή τους. Αυτό σημαίνει ότι ο τόννος στην πιο σπουδαία φάση της ζωής του επηρεάζεται από το περιβάλλον και πρέπει να ψάξει να βρει τις πιο ευνοϊκές συνθήκες για την αναπαραγωγή.
Η εναπόθεση των αυγών από τους τόννους διαρκεί δυο ή τρεις μήνες, δηλαδή μέχρι το φθινόπωρο. Μετά την περίοδο της αναπαραγωγής, το μεγαλύτερο μέρος των τόννων της Μεσογείου κατευθύνεται πέρα από το στενό, προς τον Ατλαντικό και ανεβαίνει προς τα βόρεια, ενώ εκείνοι που βρίσκονται στη Μαύρη θάλασσα βγαίνουν και πηγαίνουν σε μέρη που τα νερά είναι πιο κρύα.
Πολλοί σκέφτονται ότι αυτή είναι η καλύτερη περίοδος για το ψάρεμα του τόννου με πετονιά, γιατί αντίθετα από άλλα ψάρια, ο τόννος μετά την αναπαραγωγή διατηρεί όλη του τη ζωτικότητα και είναι ιδιαίτερα λαίμαργος.Σπρωγμένος από την εναλλαγή κρύων και ζεστών ρευμάτων μετακινείται πότε προς τα βόρεια και πότε προς τα νότια. Παίρνει πολύ τροφή και ξαναβρίσκει τις δυνάμεις του στα νερά των βόρειων θαλασσών, μέχρι και στην παγωμένη Αρκτική θάλασσα.
Τα πιο μεγάλα ταξίδια του φαίνονται να είναι εκείνα που κάνει για να μετακινηθεί από τις βόρειες στις νότιες θάλασσες, μια και η μετανάστευση τους φτάνει μέχρι τις δυτικές ακτές της Αφρικής και το στενό του Γιβραλτάρ.
Κατά την άνοιξη οι τόννοι συγκεντρώνονται για την μετακίνηση και έτσι ακολουθώντας τα ζεστά ρεύματα, ξαναγυρνούν προς τα βόρεια. Αυτόν τον καιρό όμως αρχίζει και η περίοδος της εναπόθεσης των αυγών και έτσι οι τόννοι κατευθύνονται στους συνηθισμένους τους τόπους, σε νούμερο που συνεχώς μεγαλώνει.
Από όσα έχω πει είναι φανερό πως ο τόννος είναι το ψάρι που πραγματοποιεί τις μεγαλύτερες μετακινήσεις και μεταναστεύσεις. Και αυτά εννοείται γίνονται από την μεγάλη του δύναμη στο κολύμπι, πράγμα που τον τοποθετεί στη πρώτη θέση και τον κάνει αφέντη της θάλασσας. Αυτό το ψάρι είναι από τα πιο ωραία και τα πιο δυνατά ψάρια που ζουν στον ωκεανό, περίπτωση γνωστή στους ψαράδες, που ασχολούνται με το ψάρεμα του. Αν συγκρίνουμε το ψάρεμα του τόννου με εκείνο του ξιφία, το βρίσκουμε ασύγκριτα πιο θεαματικό και αυτό, για την μεγάλη δύναμη του τόννου.
Κατά το καλοκαίρι ο τόννος δεν φαίνεται πολύ πεινασμένος και δεν τσιμπάει σε κανένα είδος δολώματος ακόμα και αν προσφέρεται με κατάλληλο τρόπο. Ίσως όμως αυτό να συμβαίνει γιατί σε αυτή την περίοδο ζει στις ιδιαίτερες συνθήκες που προηγούνται της εποχής του ζευγαρώματος. Και κατά την περίοδο της αναπαραγωγής ο τόννος δεν τσιμπά σε κανένα δόλωμα, το αντίθετο δηλαδή από αυτό που θα γίνει στη συνέχεια όταν θα αρχίσει την μετανάστευση για τον βορρά.
Για τον τόννο όμως η επικίνδυνη εποχή είναι ακριβώς εκείνη του ζευγαρώματος και της προετοιμασίας για τη γέννηση των αυγών, γιατί ακριβώς τότε κινούνται σε μεγάλα κοπάδια και διανύουν την θάλασσα από τοποθεσίες και δρόμους, που είναι γνωστοί και που είναι οι ίδιοι ακόμη από την αρχαιότητα.
Φυσικά δεν γνωρίζουμε όλες τις κατευθύνσεις που μπορεί να ακολουθήσει ο τόννος, αλλά φροντίζονται ιδιαίτερα και αποκλειστικά εκείνες, που μπορούν να είναι χρήσιμες για το ψάρεμα του. Πάντως εκεί που οι ψαράδες βάζουν τα δίχτυα, είναι μέρη κατάλληλα για το ψάρεμα των αποδημητικών ψαριών.
Πράγματι, κατά τη περίοδο που προηγείται της εναπόθεσης των αυγών και κυρίως κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, που φέρνει τους τόννους στα κατάλληλα μέρη για την αναπαραγωγή, είναι που αυτά τα υπέροχα ψάρια γνωρίζουν την θανάσιμη παγίδα.
Σ' αυτή την περίοδο πιάνονται οι τόννοι με δίχτυα σταθερά που λέγονται θυννιά.
Τα θυννιά είναι συγκροτήματα διχτύων που με λίγα λόγια θα πω πώς είναι φτιαγμένα:
Ένα μακρύ δίχτυ, χοντροφτιαγμένο. πολύ δυνατό, που έχει και άλλα μέρη που χρησιμεύουν για πρόκληση, μπαίνει κάθετα προς την ακτή όχι σε μεγαλύτερο βάθος από 80 μέτρα. Πάνω σε αυτό το δίχτυ πέφτουν οι τόννοι και σταματούν. Αυτοί οι τόννοι που κάνουν το προγαμιαίο τους ταξίδι, ταξιδεύουν σε κοπάδια σε μικρή απόσταση από τις ακτές (βασικά τις ακολουθούν) βρίσκουν τον δρόμο τους φραγμένο από το κάθετο δίχτυ που στην Τυρρηνική θάλασσα το λένε «πεντάλ».
Το δίχτυ είναι βαλμένο κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι τόννοι ακολουθώντας το κατά μήκος να οδηγούνται προς τη μια από τις δυο άκρες του, δηλαδή αυτή που είναι ενωμένη στο σύστημα της πραγματικής παγίδας. Η είσοδος αυτού του συστήματος των διχτύων παγίδευσης είναι μια «τρύπα». Όλο αυτό το σύστημα των διχτύων που, αποτελούν το σύνολο της παγίδας είναι καλά στερεωμένο στο βυθό και είναι τεντωμένο κάθετα προς την επιφάνεια από μια σειρά σχοινιών πολύ γερών που σαν άγκυρες κρατούν το δίχτυ, εξασφαλίζοντας την σιγουριά του. Αλλα σχοινιά με σημαδούρες δρουν προς τα πάνω κρατώντας το δίχτυ στη σωστή του θέση.
Είναι πολύ δύσκολο, έτσι με λίγα λόγια, να περιγραφεί ένα θυννί, γι' αυτό μου φαίνεται αναγκαίο να σταματήσω για λίγο στη λειτουργία του. Έτσι θα είναι πιο εύκολο να καταλάβουμε πώς είναι φτιαγμένη αυτή η παγίδα για τόννους. Οι τόννοι που μεταναστεύουν συναντούν το «πεντάλ». Ακολουθώντας αυτό το σταθερό και μακρύ δίχτυ με τα πολύ ανοιχτά μάτια, φτάνουν στις εγκαταστάσεις που το εμπλουτίζουν και που λέγονται ουρές. Αυτές οι ουρές δεν είναι τίποτε άλλο από κομμάτια διχτυού κάθετα βαλμένων κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διοχετεύουν τα ψάρια στην επιθυμητή κατεύθυνση.
Δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι το Ουννί είναι σύστημα που η λειτουργία του αφήνεται στη τύχη, με την έννοια ότι η αποστολή του τελειώνει με το να πιάσει τα περαστικά ψάρια χωρίς την παρέμβαση του ανθρώπου, έτσι όπως γίνεται παραδείγματος χάριν με τον κύρτο.
Στην πραγματικότητα το θυννί, φυσικά στην εποχή της δουλειάς και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού των ψαριών που είναι προορισμένα να πιαστούν είναι συνέχεια υπό την επιτήρηση ενός μεγάλου αριθμού ικανών ψαράδων, οι οποίοι, με την μεγάλη τους πείρα, παρατηρώντας την άφιξη των τόννων καθώς και την διοχέτευση τους προς την παγίδα, κινούν μέρη των διχτυών, διευκολύνοντας την είσοδο των τόννων στο κυρίως σύστημα της παγίδας και κατευθύνοντας τους προς τη τελική μεριά που λέγεται «θάλαμος του θανάτου».
Σ' αυτό το έργο οι ψαράδες διευκολύνονται από το μικρό βάθος της θάλασσας τόσο, που συχνά μπορούν ακόμη και να μετρούν τα χοντρά ψάρια που μπαίνουν στο μοιραίο δίχτυ.
Αυτοί, ψαράδες που έχουν μάθει από τους πατέρες τους το δύσκολο αυτό επάγγελμα, ξέρουν να χειρίζονται με μεγάλη ευκολία τα δίχτυα της πρόκλησης, έτσι ώστε να διευκολύνουν την είσοδο των ψαριών στο θυννί.
Όταν ο αρχηγός ή διευθυντής όλων των εργασιών, που στην Ιταλία ονομάζεται «ράις». είναι της γνώμης πως ένας ικανοποιητικός αριθμός ψαριών έχει μπει στο «θάλαμο του θανάτου», από τον ίδιο δίνεται το σήμα για να αρχίσει το πραγματικό ψάρεμα που τελειώνει με την λεγόμενη «θανάτωση».
Οι τόννοι φυλακισμένοι στο «θάλαμο του θανάτου», σιγά -σιγά μεταφέρονται προς την επιφάνεια σπρωγμένοι από το δίχτυ που αποτελεί το πάτωμα του «θαλάμου». Γύρω από αυτό το τελευταίο μέρος της παγίδας, είναι βαλμένες στη σειρά οι βάρκες των ψαράδων, που περιμένουν με χτυποκάρδι (παρ’όλο που γνωρίζουν τον αριθμό των πιασμένων ψαριών), την στιγμή που τα ψάρια θα ανέβουν στην επιφάνεια, για να πιαστούν.
Το δίχτυνο πάτωμα ανεβαίνει σιγά - σιγά αγγίζοντας στις τέσσερις πλευρές τα κάθετα δίχτυα, που αποτελούν τα τοιχώματα του «θαλάμου του θανάτου» και έτσι στην τελευταία φάση του ψαρέματος, οι τόννοι βρίσκονται σε ένα στενό μέρος με πάρα πολύ λίγο νερό για να μπορέσουν να ασκήσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες.
Ξαφνικά η θάλασσα που είναι κλεισμένη ανάμεσα στον κύκλο που κάνουν οι βάρκες αρχίζει να βράζει. Αυτό είναι αποτέλεσμα των δυνατών χτυπημάτων της ουράς των φυλακισμένων τόννων. που προσπαθούν μάταια να ξεφύγουν προς κάθε κατεύθυνση-
Οι κινήσεις τους εμποδίζονται και από το ίδιο τους το νούμερο. Στην φούρια τους χτυπιέται το ένα πάνω στο άλλο και είναι όλο και πιο δύσκολο για τα μεγάλα ψάρια να κινηθούν στα ρηχά νερά και σε ένα μέρος που μικραίνει όλο και περισσότερο.
Ένα - ένα, αλλά μερικές φορές και πολλά μαζί, αγκιστρώνονται από τους γάντζους των ψαράδων, οι οποίοι τους τραβούν πρώτα κοντά και ύστερα μέσα στις βάρκες. Φαίνεται ότι, παρ’όλη την ανησυχία που πραγματοποιείται στην μικρή ζώνη της επιφάνειας, οι τόννοι έχουν χάσει μεγάλο μέρος της ενεργητικότητας τους.
Πράγματι μπορούν να αγκιστρωθούν και να τραβηχτούν πάνω στις βάρκες με μια σχετική ευκολία και αν εξαιρέσουμε την δυσκολία που προκαλείται από το βάρος τους, η άμυνα τους είναι πολύ μικρότερη σε ισχύ από εκείνη που αναπτύσσει ένας τόννος - για να κάνουμε ένα παράδειγμα - πιασμένος σε ένα αγκίστρι και που μπορεί να κινηθεί, να ξεφύγει και να αντέξει όταν βρίσκεται σε βαθιά και ελεύθερα νερά.
Η θανάτωση του τόννου για μερικούς μπορεί να είναι ένα θέαμα που προκαλεί απέχθεια, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποτελεί ένα θέαμα ασυνήθιστο. Γύρω από τις βάρκες που ασχολούνται με το ψάρεμα του τόννου. πολύ συχνά, μαζεύονται πλοιάρια κάθε είδους γεμάτα θεατές, που θέλουν να παραβρεθούν σ' αυτό το φανταστικό γεγονός. Είναι ένα θέαμα πραγματικά συνταρακτικό γιατί ποτέ άλλοτε δεν θα ήταν δυνατόν- νομίζω - να δει κανείς τόσα ψάρια, συγκεντρωμένα σε ένα τόσο μικρό διάστημα.
Από την άλλη μεριά, όμως, η θανάτωση του τόννου είναι ένα θέαμα υπέροχο και ευχάριστο για τα πληρώματα της κάθε βάρκας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι έμειναν να περιμένουν για πολλές και ατέλειωτες μέρες την συνάντηση με τα θηράματα και έτσι όταν η υπομονή και η ικανότητα τους στέφονται από επιτυχία, που μεταξύ των άλλων καθορίζει την έννοια της επιβίωσης αυτής της τέχνης, δεν είναι δυνατόν να μείνει κανείς ξένος στη χαρά που προέρχεται από την σιγουριά της άφθονης ψαριάς και από τις δυνατότητες που προσφέρει η σημασία της.
Αυτοί που βλέπουν την θανάτωση του τόννου από την μεριά των ζωόφιλων και βλέπουν αυτό το σύστημα σαν ένα βάρβαρο έθιμο, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι από την αλιεία του τόννου, ζουν εκατοντάδες άνθρωποι που βγάζουν αποκλειστικά από την θάλασσα τα προς το ζειν.
Ο τόννος μπορεί να ψαρεύει και με άλλα μέσα. Είναι γνωστή η αλιεία του με πετονιές βυθού, τρόπος υιοθετημένος από τους ικανούς μοναχικούς ψαράδες του κόλπου της Νάπολης και της ζώνης του Αμάλφι. Αυτοί στήνουν παγίδες με τις πετονιές στον τόννο, στην ανοιχτή θάλασσα κατά το τέλος του χειμώνα και το ψάρεμα τους έχει σαν σκοπό, να φέρνει καθημερινά φρέσκο το προϊόν στην αγορά. Το ψάρεμα του τόννου με πετονιές βυθού δεν είναι βέβαια
από τα πιο δύσκολα, αν λάβουμε υπ' όψη μας ότι αυτό το ψάρι είναι πάντα πρόθυμο να τσιμπήσει σε ένα δόλωμα, που είναι καλά προετοιμασμένο. Θα ήταν βέβαια πολύ δύσκολο να τραβηχτεί ένας τόννος διακοσίων κιλών μέσα στην βάρκα, αν δεν χρησιμοποιούσαν ένα τέχνασμα απλό και αποτελεσματικό.
Το δόλωμα που αποτελείται από σαρδέλλες ή σκουμπριά, ενωμένα σαν τσαμπί και στερεωμένα σε ένα χοντρό αγκίστρι, ρίχνεται στη θάλασσα. Η πετονιά, με τα σχετικά βάρη, αφήνεται στο βάθος που καθορίζει ο ψαράς, ο οποίος περιμένει πότε το θήραμα του θα αποφασίσει να βάλει στο στόμα του την εύκολη τροφή.
Όταν ένας τόννος πιαστεί στο χοντρό αγκίστρι, όλο το υπόλοιπο μέρος της πετονιάς αφήνεται στη θάλασσα, ενώ ο ψαράς προσπαθεί να σταματήσει όσο του είναι δυνατόν τη φυγή του ψαριού.
Τις περισσότερες φορές το μήκος μιας μόνο πετονιάς, δεν είναι αρκετό να κρατήσει το ψάρι, γιατί οι τόννοι που πιάνονται στα βαθιά νερά, ιδιαίτερα κατά την χειμερινή περίοδο, είναι ως επί το πλείστον μεγάλα ψάρια. Γι' αυτό το λόγο οι ψαράδες των βαθιών νερών έχουν στην βάρκα πετονιές ρεζέρβα.
Με ένα ειδικό αγκίστρι με ελατήριο ή ενός συστήματος γρήγορου δεσίματος, όταν η πρώτη πετονιά φτάνει προς το τέλος της από το τράβηγμα του ψαριού, οι ψαράδες δένουν την δεύτερη πετονιά και αν δεν φτάσει και αυτή, την τρίτη και την τέταρτη. Αυτές οι πετονιές είναι λεπτά αλλά πάρα πολύ δυνατό σχοινάκια από κάνναβη και έχουν την ικανότητα να αφήνουν μια σχετική ελευθερία φυγής στο χοντρό ψάρι, αλλά έχουν μια τέτοια αντίσταση, που μπορούν να εξασθενίσουν την δύναμη αντίστασης του θηράματος. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο τόννων που αφού διατρέξουν αρκετές εκατοντάδες μέτρα τραβώντας πίσω τους την πετονιά, πιάνονται μετά με μεγάλη ευκολία, μια και η ενέργεια τους έχει υπερνικηθεί από την ελαστική αντίσταση του σχοινιού.
Παρόμοιο με ψάρεμα με την πετονιά που κρατιέται στο χέρι που σας περιέγραψα τώρα, είναι και το ψάρεμα από ένα σταθερό σημείο, που γίνεται με μοντέρνα υλικό και καλάμια ειδικά για αυτό το σκοπό, από τους ψαράδες του Τυρρηνικού πελάγους και της Προβηγκίας.
Το ψάρεμα του τόννου με σταθερές πετονιές έχει σαν προϋπόθεση την παρατήρηση της παρουσίας των τόννων, που έχουν ανέβει προς την επιφάνεια για να κυνηγήσουν. Πάντως τα καλύτερα και περισσότερα ψάρια πιάνονται κοντά σε δίχτυα που έχουν ριχτεί από τους ψαράδες για σαρδέλλες ή για άλλα περαστικά ψάρια.
Είναι απαραίτητο να πούμε πως ο τόννος. λαίμαργος κυνηγός των θαλασσών, παρ' όλο που ακολουθεί το ψάρι μέχρι το δίχτυ, δύσκολα πιάνεται σε αυτό. Είπα δύσκολα γιατί έχουν τύχει και περιπτώσεις τόννων. πιασμένων σε δίχτυα για σαρδέλλες. Αυτές οι περιπτώσεις όμως είναι τόσο σπάνιες που θα μπορούσαμε να πούμε σαν κανόνα, ότι ο τόννος δεν θα πέσει ποτέ σε παγίδα στημένη για ψάρια μικρότερα. Ο τόννος δεν χτυπάει στο δίχτυ και αυτή του η πονηριά παρατηρείται από τους ψαράδες οι οποίοι βασίζουν την δράση τους στην τακτική του να ακολουθεί το δίχτυ χωρίς καν να το αγγίζει, ενώ άλλα ψάρια θα έπεφταν επάνω στο δίχτυ με σκοπό να το υπερπηδήσουν.
Είναι σχεδόν απίθανο ο τόννος να πέσει πάνω στο δίχτυ όπως γίνεται με το δελφίνι, το οποίο δεν μπορεί να αντισταθεί στον πειρασμό να καταβροχθίσει τα φυλακισμένα ψάρια και με αυτή του την ενέργεια, πολύ συχνά καταστρέφει τα λεπτά δίχτυα που είναι απλωμένα για αντζούγιες και σαρδέλλες.
Ο τόννος παρ" όλο που δεν ριψοκινδυνεύει πλησιάζοντας τις στημένες παγίδες για θηράματα που αποτελούν την κύρια τροφή του. δεν φοβάται να επιτεθεί στις σαρδέλλες που δεν έχουν ακόμα πιαστεί στα δίχτυα ή εκείνες (που είναι η εύκολη λεία του) που καταφέρνουν να ελευθερωθούν, συχνά πληγωμένες, πράγμα που τις κάνει να πηγαίνουν πιο σιγά και συχνά να πεθαίνουν σε μικρό χρονικό διάστημα.
Οι ειδήμονες ψαράδες του τόννου βυθίζουν με μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας τις πετονιές τους, με τέχνη δολωμένες, κοντά σε δίχτυα για σαρδέλλες ή αντζούγιες. Πρέπει να έχουμε υπ' όψη μας όχι ο τόννος είναι ένα ψάρι πονηρό και γι αυτό δύσκολα θα τσιμπήσει σε μια πετονιά με υπερβολικό βάρος, που κάνει το δόλωμα να κατεβαίνει με τρόπο αφύσικο. Ο τόννος θα πιάσει μεν την πληγωμένη σαρδέλλα, αλλά δεν πρόκειται να ξεγελαστεί από την δελεαστική μπουκιά που κατεβαίνει με μια ταχύτητα ασυμβίβαστη με το βάρος του δολώματος- Η πετονιά μέσου βάθους για τόννο ελευθερώνεται λοιπόν από το περιττό βάρος και αφήνονται μόνο μολύβια τόσα, ώστε να επιτρέπουν στο δόλωμα και τη πετονιά να κατεβαίνουν με τέτοιο τρόπο, που να διαφέρουν λίγο από το ελεύθερο δόλωμα.
Σαν αντιστάθμισμα όμως, ο τόννος τσιμπά λαίμαργα στο δόλωμα που του προσφέρεται καλοφτιαγμένο και συχνά το καταπίνει. Αν και το μεγαλύτερο μέρος των τόννων που πιάνεται στο αγκίστρι, πιάνεται από μια γωνία του στόματος, ένας μεγάλος αριθμός αγκιστρώνεται από το στομάχι και έτσι σε αυτή τη περίπτωση είναι πολύ εύκολο να τραβηχτούν στην επιφάνεια και να εξασφαλιστούν έτσι από τον ψαρά.
Αν ο τόννος πιαστεί από το στόμα, τότε μια πολύ μεγάλη αντίσταση χαρακτηρίζει την άμυνα του και γι αυτό ο εξοπλισμός, παρ" όλο που είναι πολύ γερός, δοκιμάζεται πολύ. Αρχίζει λοιπόν μια πάλη που διαρκεί πολλές ώρες και με αβέβαιο αποτέλεσμα, ιδιαίτερα αν ο ψαράς δεν έχει στη διάθεση του εξοπλισμό αν όχι τέλειο τουλάχιστον κατάλληλο γι αυτό το είδος ψαρέματος.
Οι ψαράδες που συχνάζουν στη θάλασσα της Προβηγκίας λένε ότι δεν είναι δύσκολο να αγκιστρώσουν τον τόννο κοντά σε δίχτυα ριγμένα για σαρδέλλες και ότι μάλλον αυτό συμβαίνει αρκετά συχνά. Επιμένουν όμως στην πονηριά αυτού του ψαριού και θεωρούν σαν απαραίτητο στοιχείο, για την καλή έκβαση αυτού του υπέροχου αθλητικού κατορθώματος, την ικανότητα να παρουσιάζουν με φυσικό τρόπο το δόλωμα.
Για το ψάρεμα του τόννου με την πετονιά υπάρχουν πολλές γνώμες που αφορούν την εγκυρότητα των τελειωμάτων σε μέταλλα, τελειώματα που αρνούνται οι γάλλοι ψαράδες. Σοβαροί εξειδικευμένοι μελετητές βεβαιώνουν πράγματι ότι με μεταλλικά τελειώματα μπορεί να πιαστεί ένας πολύ χαμηλός αριθμός τόννων, ενώ θα τσιμπούσαν με μεγαλύτερη ευκολία σε πετονιά.
Βέβαια, το νάϋλον δεν εξασφαλίζει το θήραμα και την τελική νίκη πάνω στον τόννο, πράγμα που θα γινόταν με μια μεταλλική πετονιά. Από την άλλη μεριά οι αθλητές που αφιερώνονται σε αυτό το ψάρεμα, θέλουν πάνω απ' όλα να αισθανθούν την συγκίνηση της μάχης με τον πιο υπέροχο μαχητή της θάλασσας. γι αυτό το λόγο οι Γάλλοι ειδικοί προτιμούν να έχουν το κάτω μέρος της πετονιάς τους φτιαγμένο από μια κοτσίδα από νάϋλον. Αλλης γνώμης φαίνονται να είναι οι Αγγλοι που. ίσως από την διάθεση που έχουν να εξασφαλίσουν το θήραμα, δεν χάνουν τον καιρό τους σε άχρηστες αναμονές και προτιμούν ακόμα το μεταλλικό τελείωμα που είναι πιο σίγουρο.
Φαίνεται πως με την πετονιά είναι πιο εύκολο να πιαστούν τόννοι σε κοπάδια, παρά μοναχικά ψάρια. Αυτό εξαρτάται πιθανά από το γεγονός ότι οι τόννοι σε κοπάδια, από λαιμαργία, ξεγελιούνται πιο εύκολα, προσπαθώντας να φτάσουν το ένα πριν από τ' άλλο στην πετονιά.
Οι καλύτερες και πιο μαζικές συλλήψεις, αυτές που χαρακτηρίζονται από την συνάντηση με μεγάλα ψάρια, πραγματοποιούνται αργά ή στις πρώτες ώρες της νύχτας. Φαίνεται πως σε αυτές τις συνθήκες ο τόννος είναι λιγότερο δύσπιστος και τσιμπάει πιο εύκολα στο αγκίστρι.
Το κλασικό ψάρεμα του τόννου είναι πάντως εκείνο που γίνεται με ρυμούλκηση. Αυτό γίνεται με ειδικά υλικά, κατάλληλα για να αντέχουν στην ασύγκριτη μάχη με τον κυρίαρχο της θάλασσας. Οι ειδικοί της ρυμούλκησης, πολυάριθμοι στις ακτές της Μεσογείου, ιδίως Γάλλοι, ξέρουν πολύ καλά τις πιθανότητες συνάντησης με αυτά τα ψάρια και πηγαίνουν στα μέρη που μπορούν να τα συναντήσουν.
Μερικοί προμηθεύονται μια αρκετή ποσότητα ψαριών - δόλωμα και ειδικά σαρδελλών και όταν φτάσουν στα μέρη τα κατάλληλα, τα πετούν με αφθονία στη θάλασσα, με σκοπό να προκαλέσουν τους περαστικούς τόννους, οι οποίοι θα αρχίσουν να ψάχνουν λαίμαργα για καινούργια τροφή.
Το ψάρεμα με συρτή μπορεί να γίνει τόσο με φυσικά δολώματα και με επαργυρωμένα κυματιστά κουτάλια, όσο και με θυσάνους φτιαγμένους ειδικά γι' αυτό το είδος ψαρέματος και για το θήραμα που θέλουν να πολιορκήσουν.
Αντίθετα με όσα γίνονται στο ψάρεμα σε σταθερό μέρος, ο τόννος με την συρτή πιάνεται σε σχετικά ρηχά νερά και η επίθεση που του γίνεται είναι ξαφνική και σκληρή όπως εκείνη που γίνεται στον ξιφία. Το ψάρεμα του ξιφία είναι πιο συναρπαστικό όσον αφορά την αισθητική πλευρά, γιατί χαρακτηρίζεται από ψηλά και συνεχή πηδήματα του αγκιστρωμένου θηράματος, ενώ ο τόννος βυθίζεται αμέσως φθάνοντας σε αξιοσημείωτα βάθη, όταν αισθάνεται πιασμένος από την άγνωστη δύναμη της πετονιάς.
.
Δεν υπάρχει άλλη εκλογή για τους ψαράδες, όταν έχει πιαστεί ένας τόννος, από το να αντισταθούν με κάθε τρόπο και να συμπεριφερθούν με κτηνωδία στο ψάρι, ανταποδίδοντας χτύπημα στο χτύπημα. Ένας καλός κανόνας είναι να μη χαθεί ποτέ η επαφή με το ψάρι. Το να χαθεί η επαφή σημαίνει αρκετά συχνά το χάσιμο και του θηράματος, μια και δεν είναι σπάνια η περίπτωση ο τόννος να έχει πιαστεί από την σκληρή του μασέλα, στην οποία το αγκίστρι δεν μπορεί να μπει αρκετά βαθιά. Αυτοί οι τόννοι πιάνονται χάρη στην ικανότητα του ψαρά και αυτού που οδηγεί την βάρκα.
Αυτός που κρατά την πετονιά να προσέξει να μην εμποδίζει την τροχαλία, η οποία πρέπει να είναι εκ των προτέρων καθορισμένη (πρέπει να έχει αφαιρεθεί το απόβαρο) σύμφωνα με ένα καθορισμένο βάρος ή μια καθορισμένη δύναμη. Ξεχνώντας αυτές τις διαδικασίες καθώς και τον υπολογισμό της τριβής της τροχαλίας, μπορεί να προκληθεί βλάβη ή χάσιμο της εξάρτησης. καθώς και το «πέταγμα» του ψαρά έξω από τη βάρκα.
Παίρνοντας υπ' όψη την ισχύ της άμυνας του τόννου, οι πετονιές που χρησιμοποιούνται γι' αυτό το σκοπό είναι πολύ γερές, παρ' όλο που είναι αρκετά λεπτές. Αυτές ως επί το πλείστον είναι φτιαγμένες από μια γερή κοτσίδα από λινό ή από κλωστές νάϋλον με κατάλληλη διάμετρο. Το λινό όμως είναι προτιμότερο απ' όλα τα άλλα υλικά.
Το πιάσιμο του τόννου με την πετονιά είναι, όπως είπα, πάρα πολύ συγκλονιστικό, αν λάβουμε υπ' όψη μας ότι αυτό το ψάρι δεν είναι ποτέ νικημένο, παρά μόνο την στιγμή που θα το δέσουν πάνω στη βάρκα. Πράγματι, με ελαφριές βάρκες ο τόννος μπορεί άνετα να ακολουθηθεί σε όλους τους βίαιους ελιγμούς του, αλλά θα είναι πολύ δύσκολο να τραβηχτεί πάνω στη βάρκα, μια που τις περισσότερες φορές πρόκειται για ψάρια που ζυγίζουν πάνω από εκατό κιλά.
Οι ειδικοί ψαράδες, τόσο στο σύστημα του βυθού όσο σ' εκείνο της ρυμούλκησης, παίρνουν μαζί τους χοντρούς ναυτικούς γάντζους ή μπαστούνια με γάντζο, τα οποία θα χρησιμοποιούσαν για να σταματήσουν τον τόννο όταν θα έχει φτάσει κάτω από τη βάρκα. Αν είναι εύκολο σχετικά να γαντζώσουν τον τόννο, δεν είναι τόσο εύκολο να τον κρατήσουν ενάντια στα τοιχώματα της βάρκας, παρά μόνο σε περιπτώσεις ιδιαίτερα τυχερές στις οποίες ο τόννος είναι τόσο εξουθενωμένος ώστε να μην προβάλλει αντίσταση. Πολλές φορές, αντίθετα, μόλις το θήραμα αισθάνεται αγκιστρωμένο επανακτά τις δυνάμεις του και με βία προσπαθεί να ξανακερδίσει την ελευθερία του συχνά βγάζοντας από τα χέρια του ψαρά τον γάντζο που θα ακολουθήσει πια το ψάρι.
Κατά κανόνα ο τόννος πιάνεται με πολλούς γάντζους συγχρόνως και κρατιέται σταθερά ενάντια στα τοιχώματα της βάρκας ενώ συγχρόνως περνιέται γρήγορα μια θηλιά από λινό στα πτερύγια της ουράς του, ώστε να μπορέσει να κρατηθεί με δύναμη τέτοια, που δεν μπορεί να νικηθεί ούτε καν από την ισχυρή προσπάθεια του.
Μόνο όταν τελειώσει αυτή η δουλειά ο τόννος μπορεί να θεωρηθεί πιασμένος, μα πριν από αυτή την δουλειά κάθε ατύχημα είναι πιθανό. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις χοντρών ψαριών που ανακτώντας τις δυνάμεις την τελευταία στιγμή, με ένα τίναγμα και με μια τελευταία απελπισμένη άμυνα, ελευθερώνονται από το αγκίστρι, ενώ ο ψαράς τα θεωρούσε πια νικημένα. Στην πραγματικότητα περιπτώσεις αυτού του είδους -παρ" όλο που σε πολλούς αρέσει να οραματίζονται την πιθανότητα μιας φανταστικής ανάληψης δυνάμεων από μεριά του τόννου - είναι πολύ σπάνιες και γι" αυτό το λόγο αποτελούν θέματα συζήτησης ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τους ερασιτέχνες ψαράδες. Στην πραγματικότητα όμως τις περισσότερες φορές ο τόννος όταν φτάσει κάτω από τη βάρκα είναι σε τέτοια κατάσταση, ώστε δεν μπορεί πια να προβάλλει αντίσταση.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου