Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2009

Εντοπισμός ενός κοπαδιού

Η συνάντηση με ένα κοπάδι είναι για τον ψαρά ότι καλύτερο για την τέλεια δράση ψαρέματος (Ενα κοπάδι ψαριών φωτο αριστερά). Αλλά πέρα από το ψάρεμα, ο ψαρόπαγκος αποτελεί ένα εξαιρετικό βιολογικό φαινόμενο, για να μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα τη θάλασσα. Ένα κοπάδι ψαριών αποτελεί ερέθισμα για συνεχή αναζήτηση, αιτία για μια έντονη συγκίνηση και ελπίδα για μια καλή ψαριά, είτε εμφανίζεται σαν κηλίδα στην οθόνη του βυθομέτρου είτε μας περικυκλώνει σαν ζωντανός μανδύας ενώ βρισκόμαστε σε drifting. Για τα ψάρια πάντως, τα οποία δεν μπορούν να νιώσουν κάποιες συγκινήσεις, το κοπάδι είναι κάτι περισσότερο από αυτά. Συχνά, είναι η μέθοδος και ο σκοπός της ζωής τους. Σαν μια ακριβής γενετική πληροφορία που δημιουργεί πανομοιότυπες συμπεριφορές σε όλες τις θάλασσες του κόσμου, το κοπάδι είναι ένα σύστημα άμυνας-επίθεσης και αποτελεί μια αυτονόητη οργάνωση, από την οποία εμπνεύστηκε με επιτυχία και το ανθρώπινο είδος. Αλλά ενώ στην περίπτωση μας, όπως και στην περίπτωση των θηλαστικών της ξηράς, η κοινωνική συμπεριφορά και η ιεραρχία είναι ακριβείς και σαφώς καθορισμένες, ελάχιστα γνωρίζουμε για το τι συμβαίνει στο εσωτερικό ενός κοπαδιού ψαριών, το οποίο μπορεί να φτάσει να αριθμεί ακόμα και εκατομμύρια άτομα, που με ελάχιστες εξαιρέσεις όλα έχουν το ίδιο μέγεθος. Τα πλεονεκτήματα του κοπαδιού εμφανίζονται από τα πρώτα στάδια της ζωής του ψαριού, συνοδεύοντας την ύπαρξη του μέχρι και την ενηλικίωση Όταν τα μέλη του κοπαδιού βρίσκονται στο στάδιο του θηράματος μάλλον, παρά του θηρευτή, τα πλεονεκτήματα μιας ογκώδους μάζας που αποτελεί έναν ενιαίο και εξαιρετικά ευμετάβλητο σε σχήμα οργανισμό είναι πολύ σημαντικά. Ένα κοπάδι που αποτελείται από χιλιάδες άτομα διαθέτει άλλα τόσα μάτια για να εντοπίζει τους κινδύνους, ενώ μια άμεση και συγχρονισμένη ομαδική αντίδραση μπορεί όχι μόνο να αποπροσανατολίσει ένα αρπακτικό, αλλά και να δημιουργήσει κύματα πίεσης που μπορούν να το φοβίσουν. Απ' τη μεριά τους, όμως, οι πιο έξυπνοι θηρευτές έχουν καταλάβει ότι για να έχουν μεγαλύτερη επιτυχία στις επιθέσεις τους πρέπει οπωσδήποτε να προσπαθήσουν να διασπάσουν το κοπάδι απομονώνοντας μικρές ομάδες ψαριών ή μεμονωμένα άτομα, που αναπόφευκτα γίνονται θύματα. Μελετώντας την αμυντική συμπεριφορά των κοπαδιών παρατηρήθηκε ότι σε μερικά είδη υπάρχουν άτομα που είναι διατεθειμένα να θυσιαστούν, προσφέροντας σχεδόν τον εαυτό τους στο αρπακτικό, για το καλό της ομάδας. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις εντοπίστηκαν αρχηγοί που είναι ικανοί να οδηγήσουν και να κατευθύνουν το κοπάδι.

Αλλά αν το κοπάδι αποτελεί έναν εξαιρετικό τρόπο άμυνας απέναντι στα θαλάσσια αρπακτικά, δε συμβαίνει το ίδιο και με τα αρπακτικά της ξηράς, ιδίως εκείνα που έχουν δύο πόδια τα οποία, χάρη στις διαστάσεις του ίδιου του κοπαδιού, καταφέρνουν να εντοπίσουν ευκολότερα τα θηράματα τους. Αυτή όμως είναι μια περίπτωση που δεν έχει προβλεφθεί από τη μητέρα φύση.

Μια από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους κυνηγιού των πελαγίσιων ψαριών είναι να ακολουθούν τα κοπάδια των μικρών ψαριών, να τα περικυκλώνουν σπρώχνοντας τα προς την επιφάνεια και να εκδηλώνουν την τελική επίθεση στον αφρό. Με αυτόν τον τρόπο κυνηγούν οι τόνοι, τα μελανούρια, οι ζαργάνες, οι κυνηγοί και πολλά άλλα παράκτια και πελαγίσια αρπακτικά. Η στρατηγική της επίθεσης σε πολλά είδη προβλέπει τη βαθμιαία περικύκλωση των θηραμάτων (σαρδέλες, γαύροι, σκουμπριά κτλ.) μέχρι να φτάσουν στον αφρό, για να εκδηλωθεί η τελειωτική επίθεση, που είναι ορατή στην επιφάνεια χάρη στα πηδήματα και στους αφρούς που δημιουργούνται. Τις περισσότερες φορές, σ' αυτή τη δραστηριότητα συμμετέχουν σαν θηρευτές και τα θαλασσοπούλια.
Εξετάζοντας την πιο κλασική από αυτές τις περιπτώσεις, δηλαδή το κυνήγι στην επιφάνεια, ας δούμε τι πρέπει να κάνουμε στο ψάρεμα.

Κοπάδι με καλαμάρια.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε είναι το είδος των αρπακτικών που κυνηγούν αν πρόκειται για μικρούς τόνους, για παλαμίδες ή για κοπαδιάρικους τόνους. Αυτό είναι απαραίτητο για δύο λόγους:
Πρώτον για να ρυθμίσουμε την απόσταση των δολωμάτων από το σκάφος και δεύτερον για να χρησιμοποιήσουμε παράμαλλα με κατάλληλη διάμετρο. Είναι προφανές ότι δεν είμαστε πάντα προετοιμασμένοι με μια μεγάλη ποικιλία παράμαλλων στο σκάφος, ώστε να καλύψουμε όλες τις ανάγκες, αλλά, τουλάχιστον, αν βρεθούμε μπροστά σε τόνους των 20-30 κιλών, θα μπορέσουμε να ρίξουμε 2 ή 3 κατάλληλα δολώματα πάνω σε ανάλογα παράμαλλα.

Μόλις εντοπίσουμε την περιοχή του κοπαδιού πρέπει να πλησιάσουμε χωρίς απότομες επιταχύνσεις, γιατί ο θόρυβος των κινητήρων μπορεί να τρομάξει το κοπάδι. Αρκεί να σταθεροποιηθούμε σε μια ταχύτητα 5-6 κόμ¬βων και να κατευθυνθούμε προς την περιφέρεια της περιοχής του κυνηγιού, ενώ θα ρίχνουμε τα δολώματα.Η κατεύθυνση που θα πάρουμε στην αρχή καθορίζει το πρώτο μας πέρασμα και επηρεάζει τα επόμενα. Αν το σκάφος διασχίσει την περιοχή του κυνηγιού, εννέα φορές στις δέκα το κοπάδι των αρπακτικών διαλύεται, σταματάει το κυνήγι και κατευθύνεται προς το βυθό, με αποτέλεσμα να πάρουμε δύο ή τρία τσιμπήματα αν είμαστε τυχεροί.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε όταν βρεθούμε σε μια τέτοια περίσταση είναι να κρατήσουμε απόλυτα την ψυχραιμία μας στο σκάφος, ώστε να μπορέσουμε να διαλέξουμε τα σωστά δολώματα, να αρματώσουμε σωστά τα παράμαλλα με τους κόμπους φτιαγμένους όπως πρέπει και να ρίξουμε τις πετονιές μας στο νερό.
Σ' αυτό το σημείο ο κυβερνήτης πρέπει να βάλει πλώρη προς την εξωτερική περιφέρεια της περιοχής του κυνηγιού και να υπολογίσει την απόσταση των δολωμάτων από την πρύμνη, ώστε να κινηθεί σε ομόκεντρους κύκλους, αποφεύγοντας με το σκάφος την περιοχή όπου κυνηγούν τα ψάρια - αλλά όχι και με τα δολώματα. Συνήθως, αν τα αρπακτικά είναι τόνοι ή παλαμίδες, τα τσιμπήματα θα έρθουν ταυτόχρονα και, μάλιστα, όταν κάποιο ψάρι χτυπήσει στο πρώτο καλάμι, συμφέρει να περιμένουμε πριν επιβραδύνουμε το σκάφος για ν' αρχίσουμε το πάλεμα, έτσι ώστε τα αρπακτικά να επιτεθούν και στα υπόλοιπα δολώματα.

Μερικά αρπακτικά, όπως τα μαγιάτικα, συνηθίζουν να κυνηγούν στην επιφάνεια, αλλά η δραστηριότητα τους εδώ είναι πάρα πολύ γρήγορη, με κατεύθυνση συνήθως προς την ακτή. Αυτά τα δύο αρπακτικά χρησιμοποιούν μια τεχνική κυνηγιού διαφορετική από αυτήν των τόνων: Έχουν την τάση να σπρώχνουν το κοπάδι των θηραμάτων τους προς τα βράχια ή την παραλία, περικυκλώνοντας τα σε σχήμα μισοφέγγαρου. Όταν τα ψάρια φτάσουν σε μερικά εκατοστά νερό, εξαπολύουν την τελική επίθεση.
Τα μαγιάτικα υιοθετούν αυτή την τεχνική και προς το βυθό, ιδιαίτερα όταν κυνηγούν μελανούρια ή άλλα ψάρια που συνήθως περιφέρονται στα μεσόνερα. Αφού ανακαλύψουν το κοπάδι των μικρών ψαριών, το περικυκλώνουν από πάνω προς το βυθό, υποχρεώνοντας το να διαφύγει άτακτα προς τα βράχια ή τη λάσπη, έτσι ώστε να μπορέσουν με γρήγορα τινάγματα να καταπιούν όσο περισσότερα ψάρια μπορούν. Αν δούμε αυτά τα αρπακτικά να κυνηγούν στην επιφάνεια, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να παρατηρήσουμε προσεκτικά το βυθό με το βυθόμετρο και να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε το σημείο όπου θα μπορούσαν να αναπαυτούν τα αρπακτικά μετά το κυνήγι, για να ρίξουμε εκεί τα ζωντανά μας δολώματα. Μπορεί να συμβεί να συναντήσουμε μαγιάτικα να κυνηγούν στα ανοιχτά τονάκια ή παλαμίδες στην επιφάνεια. Σ' αυτή την περίπτωση, αν καταφέρουμε να πιάσουμε ένα από τα θηράματα και να το χρησιμοποιήσουμε σαν δόλωμα στην επιφάνεια, θα έχουμε αρκετές πιθανότητες να τσιμπήσει κάποιο μεγάλο αρπακτικό.


0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου